Kruk

Edgar Alan Poe

Na podstawie tłumaczenia: Jolanty Kozak

 

Noc sleciała, pōłnoc bōła; medykowołch w pocie czoła

Nad tajymstwym połnym trwogi z dŏwnŏ zapōmnianych ksiōng,

Słysza narôz tak bez spanie, kej rozlygło sie klupanie,

Choby ciche ćmy szkrobanie w mōj samotny, synny dōm.

"Jakiś gość", tak padōm do sia, "w mōj samotny klupie dōm,

Nocny gość - i ino ôn".

 

Akuratnie to pamiyntōm: zima, grudziyń, noc posympnŏ,

Ôgyń, co przigosoł w mynkach, słoł na ziymia legiōn zmōr.

Narŏz chciołech rozwidniŏka, wiedzōnc, że już niy wyczytōm

Z ksiōng pociechy i dosytu po nojmilszyj myj Lenor!

Tyj, ô keryj aniołowie durś gŏdajōm jej - Lenor -

Jŏ już nigdy! Nevermore!

 

Skrzyntny, smytny, jedwabisty szum forhangōw płomiynistych

Płoszył, groziōł, budziōł lynk tak niyznōmy dotōnd mi,

Tōż, by serce tak ôklane uspokojić, powtŏrzołech:

"Klupie ftoś - a jŏ zaspany. Klupie ftoś do mojich dźwiyrz.

Zagapiłech sie, zaspołech, a sam klupie ftoś do dźwiyrz!

Nocny gościu - toś je ty?"

 

Zarŏz jednak, czułech w dusze nowy przipływ animuszu,

"Panie!", gŏdōm, " abo - Pani! Wybŏczyniŏ dejcie mi,

Bo je faktym, iżech drzimoł i klupaniŏ żech niy słyszoł,

Było rychtig tak gańbiate twe klupanie do mych dźwiyrz,

Żech niy wiedzioł -czy je słyszã, eli ino mi sie śni -"

Ôtwar żech. Noc i mgły.

 

Martwo ciszã wiertołch zdrokym, niy ruszōłch sie ni krokym,

Ino dyrgołch, śniąc na jawie sny ô jakich niy śnił żŏdyn.

Ciymność moja była niyzruszōnŏ Cisza była niezgłymbiōno.

Ino cisze szkamr - "Lenor!" - zjawiōł sie i zarŏz znikł.

To mōj własny szkamr - "Lenor!" - echo ôddŏwało mi.

Echo. Ćma. Nocne mgły.

 

Dźwiyrze zawarłch. Stojã w ciyniu, z biydnõ duszōm na ramiyniu,

Naroz słyszã zaś klupanie, jeszcze srogsze niźli wprzód.

"To z istościōm coś na dworze, coś u ôkna wisi może;

Badna, co tam tyż być może, wyklarujã cołki cud.

Ino serce uspokojã,wyklarujã cołki cud:

Wiater klupie do mych wrōt."

 

Szarpia ôkno - nic! - a potym z wielkim szumym i trzepotym

Kruk postawny wloz do strzodka, zwiastun dŏwnych, świyntych dni.

Ni dziyń dobry, ni ukłonu, ino wzlecioł bez pardonu,

Choby bōł u siebie w dōma, ponad izby mojij dźwiyrz.

Na Palladia siŏd popiersiu, co wachuje  mojich dźwiyrz.

Prziszoł, wzlecioł, siŏd i tkwi.

 

Bōł mōj gość ebonitowy taki zŏcny i surowy,

Żech uśmiychnōł sie wbrew siebie i tak gŏdōm, zrobiłch skłon:

"Chociŏż łeb twōj glaca mo, widać żeś niy bele co.

Groźny, wiyrchni i złowrogi - skōnd przibywŏsz? Jak cie zwōm?

Ze plutońskich krajōw nocy sam przibywŏsz? Jak cie zwōm?"

"Nevermore!", mi padŏ ôn.

 

Zdziwił żech sie niymożebnie, że przemŏwiŏ tak misternie,

Chociŏż synsu w jego mŏwie podarymnie szukać sam,

Bo fto widzioł nad dźwiyrzami, na popiersiu Pallas pani

Ptŏka, co by padoł sōm , iże miano jego brzmi -

Ptŏka,  inkszõ moc diosecko, kieryj miano brzmi

"Nigdy wiyncyj?" Chyba niy.

 

A kruk styrczoł niywzruszynie na Palladia brustu scynie,

Pado jedno ino słowo, choby duszã zawar w nim.

Ani słowa już niy wznieci, niyruchōmym ślypiem świyci,

Aże szepnōłch: "Ôn odleci, ciepnie dōmu mego prōg.

Zniknie za dnia jak nadzieje, ciepnie mōj samotny prōg".

"Nevermore!", zakracze Kruk.

 

Ôn wypedzioł to tak narŏz, tak dorzecznie i dosadnie,

Ażech  dyrgnōł,  myślã zarŏz: "Jedno słowo ino znŏ,

Widać jego pōn tyn piyrwyjszy, bōlym smiynty, błyndny, biydny,

Sforōm plag prześladowany, durch powtŏrzoł ino to -

Lotnych plag ścigany sforōm gŏdoł w kōłko ino to: -

'Nigdy wiyncyj! Nevermore'"

 

Uśmiychołech sie wbrew siebie kruczoczarnej tyj ôsobie

Miynki zesel żech przykludził kaj popiersie, ptŏk i dźwiyrze

I w zŏgōwka jak żech siod , wnet żech zaczōn łōnczyć w cołkość

Frajne myśli, chciôłbych wiedzieć, co tyż ōw z zaświatów ptŏk,

Mioł na myśli, tym gŏdaniym. .

 

Tym swe myśli zatrudniōłech, a nic głośno niy gŏdołech. 

Do ptoszyska, co płomiennym ôkym świdrowało mie.

Snułech racyje i dowody, gowã wspar żech dlŏ wygody

Na obiciu aksamitnym, kaj blyck lampy ślizgoł sie;

Tam, kaj ôna swojij gowy, kaj blyck lampy dycki tkwi,

Niy położy już - ô niy!

 

Naroz w luftcie gynstym, parnym - wōń kadzŏkōw niywidzialnych;

Kwap tepicha szlang stopami musnął Seraf, co jy niōs.

"Bez anioły, znaki świynte, Pōn Bōg zsyło ci nepenthes!"

- zawołołech w głos - "Nepenthes, byś zapōmnioł ô Lenore!

Pij, borŏku , pij nepenthes, i zapōmnij ô Lenore!"

Kruk mi na to: "Nevermore!"

 

"Prōw, Proroku z piekła rodym! Czyś je bies, czy bestio z dziobym,

To Kusiciel, czy kurzawa śle cie tukej na mōj prōg

- Ô! Styrany, żeś  nietkniynty! - na bezludny lōnd zaklynty,

Na tyn dōm mōj hrōzōm spiynty - gŏdej prŏwdã, bachtōm, mōw:

Je je balzam w Gileadzie, cobych jã zapōmnieć mōg?"

"Nevermore!", zakracze Kruk.

 

"Prôw, Proroku z piekła rodym! Czyś je bies, czy bestio z dziubym,

Na to niebo wysklepione, kaj nasz spōlny miyszkŏ Bōg -

Czy w Edenie Żyje ôna? I jo weznã jã w ramiōna,

Tã, ô keryj ino aniōł drogie miano gŏdać mōg?

Mojã świyntõ, jasnõ, snŏżnŏ, kej w Edenu wleza prōg?"

"Nevermore!", zakracze Kruk.

 

"Kej tak twardy je twōj upōr - raus stōnd, diŏble! raus stōnd, kruku!

Wrŏcej w burzã, skōnd żeś przibōł i w plutoński nocy kraj!

Czŏrne piōro niych, mōj panie, nawet tukej niy ôstanie

Na pamiōntkã tyj ôszydy, kieroś doł smakować mi!

Weznij dziub z mojigo serca i z Palladie ôdpuść  brust!"

"Nevermore!" - Tōż nigdy już?

 

Ucich po tyj ôdpowiedzi i durch siedzi, i durch siedzi,

Na Palladia bruście bladym; nad nim lampy złota kruż.

Szklannym zdrokym fōrt wpatrzony, choćby demōn rozmarzōny;

Na zŏl ciepie ciyń dziobaty tam kaj lampy złotŏ kruż,

Ciyń, co duszã sakramynckõ, jak posympny wachtyrz dusz,

Wiynzić bydzie - dycki już.